Võ thuật vốn dĩ là một bản năng sinh tồn của loài người: bản năng chiến đấu. Đây là một bản năng vô cùng quan trọng để con người cổ đại tồn tại song song với các bản năng cơ bản khác khi phải chiến đấu với các loài động vật khác (thậm chí cả con người) để giành vị trí đứng đầu chuỗi thức ăn.
Khi con người trở nên văn minh hơn, bản năng chiến đấu bắt đầu chuyển hóa thành một kỹ năng sống cần thiết, tương tự như việc nấu ăn bằng lửa hay trữ nước trong các ống chứa. Dần dần, với sự phát triển của xã hội, kỹ năng chiến đấu này đã được hệ thống hóa và phát triển thành võ thuật. Trong quá trình này, tư duy triết học và tổ chức sản xuất quy mô đã thúc đẩy sự sáng tạo ra Quyền pháp – một bước tiến quan trọng trong hành trình phát triển của võ thuật.
Quyền pháp là gì?
Quyền pháp là một hệ thống các động tác võ thuật được tổ chức thành một chuỗi chuyển động có ý nghĩa, sắp xếp theo một mục tiêu đào tạo cụ thể do người sáng tác ra bài quyền đề ra. Đây là một phương pháp hiệu quả để truyền đạt các kỹ năng và triết lý võ thuật từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Tại sao cần phải tập Quyền pháp?
- Phục vụ đào tạo quân lính chiến đấu:
- Trong thời kỳ chiến tranh cổ đại, loài người chiến đấu chủ yếu dựa trên bản năng, mạnh được yếu thua. Khi xã hội phát triển, chiến tranh không chỉ còn là cuộc đấu tay đôi mà còn là biểu hiện của trình độ văn hóa cao hơn, với sự xuất hiện của chiến thuật, chiến lược và binh pháp. Lúc này, các trận đánh quy mô lớn và sự hiệp đồng của nhiều lực lượng khác nhau như bộ binh (giáo thương), kỵ binh, và cung thủ đòi hỏi việc đào tạo quân lính phải có tổ chức và hệ thống.
- Quyền pháp, với các chuỗi động tác được quy định rõ ràng, giúp việc huấn luyện binh lính trở nên hiệu quả hơn. Hãy tưởng tượng hàng trăm, hàng nghìn binh lính cầm đao kiếm nhưng mỗi người lại múa một kiểu khác nhau, sẽ dễ dẫn đến hỗn loạn và nguy hiểm. Các bài quyền như Thương quyền Nhạc phi, Đao pháp Trần gia ra đời để giải quyết vấn đề này, giúp binh lính luyện tập theo một hệ thống động tác thống nhất, dễ dàng chỉ huy và điều phối trong trận chiến.
- Dưỡng sinh thân thể:
- Quyền pháp không chỉ giúp rèn luyện kỹ năng chiến đấu mà còn mang lại lợi ích về sức khỏe và dưỡng sinh. Trong nhiều tôn giáo và cộng đồng, các bài quyền được truyền dạy như một phương pháp tập luyện thể dục dưỡng sinh, giúp cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
- Những động tác của quyền pháp được thiết kế sao cho phù hợp với văn hóa, khí hậu và thổ nhưỡng của từng vùng đất khác nhau, giúp các tăng ni và người dân tự tập luyện mà vẫn đảm bảo chất lượng và hiệu quả theo đúng sách kệ, tránh bị sai lệch và gây hại cho bản thân.
- Phát triển và truyền bá môn phái quy mô lớn:
- Khi văn hóa và tín ngưỡng phát triển rộng khắp, nhu cầu phát triển các môn phái võ thuật cũng bùng nổ. Mỗi môn phái cần phải truyền đạt được triết lý, văn hóa, bí quyết và phương pháp của mình một cách nhất quán và hiệu quả. Các bài quyền trở nên quan trọng hơn khi việc truyền dạy theo kiểu “chiêu thức” tức là tập 1-1 với người dạy trở nên khó đảm đương được trong quy mô lớn.
- Quyền pháp không chỉ là phương tiện truyền đạt kỹ năng mà còn là biểu tượng văn hóa và triết lý của mỗi môn phái. Thái cực quyền thể hiện triết lý nhu hòa của Âm dương ngũ hành, Nam quyền nổi bật với sự cương mãnh, Bắc quyền tinh tế và nhanh gọn. Các bài quyền còn được sử dụng như một phương pháp thiền động trong nhiều tông phái, giúp người tập luyện đạt được sự tĩnh tâm và cân bằng trong cuộc sống.
- Rèn luyện kỹ thuật và thể chất cho cá nhân:
- Trong thế giới hiện đại, võ thuật không chỉ là một kỹ năng chiến đấu mà còn trở thành một hoạt động thể thao và giáo dục quan trọng. Các bài quyền được đưa vào chương trình giảng dạy trong các trường học, trở thành nội dung thi đấu và huấn luyện thể chất.
- Việc thống nhất các động tác trong quyền pháp giúp việc tổ chức thi đấu và giáo dục trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Ví dụ, Karate shotokan đã được võ sư Funakoshi Gichin giản lược và thay đổi tên gọi để phù hợp với ngôn ngữ và mục đích sư phạm hiện đại, giúp việc giảng dạy và học tập trở nên dễ dàng hơn.
- Quyền pháp giúp người tập luyện nâng cao thể lực, nắn chỉnh động tác và cơ thể đẹp cân đối, phối hợp hài hòa nhịp thở và cảm xúc. Nó còn hướng tới biểu diễn như một nghệ thuật, giúp người tập luyện không chỉ rèn luyện kỹ năng mà còn phát triển sự tự tin và biểu đạt cá nhân.
Tóm lại, Quyền pháp là một hoạt động rèn luyện quan trọng cho võ sinh, giúp nâng cao tu luyện bản thân về thể lực, kỹ thuật và tinh thần. Nó không chỉ là một phương pháp tập luyện võ thuật mà còn là một phần quan trọng của văn hóa và triết lý sống. Cá nhân Ad luôn ủng hộ và rèn luyện song hành cả kỹ năng đối kháng (Kumite) và kỹ năng biểu diễn (Kata) trong Karate, để phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần
